felsefik bir kavramdır. bilgi edinme olgusunu özneyle nesnenin, (yani bilgiye varanla bilgisine varılanın) karşılıklı ilişkisini ele alan inceleme alanıdır.
bilgi kuramı, bilginin oluşum koşullarını incelemekle felsefenin temelini oluşturur. bir felsefeyi doğru olarak kavramak her şeyden önce onun içerdiği ya da onun dayandığı bilgi kuramını doğru olarak anlamakla mümkündür. bu kuram, ilgili olduğu felsefeye temel özelliklerini kazandırır. sorun her şeyden önce bilginin hangi şartlar altında oluştuğu, bu oluşumda özneyle nesnenin karşılıklı konumunun ne olduğu, özel olarak bilgi edinme işinde öznenin mi yoksa nesnenin mi daha etkin öge olduğu sorunudur.
tabi bizim açımızdan bir felsefenin ülkücü mü yoksa gerçekçi mi olduğunu kabataslak da olsa belirlemek olasılığı kendini gösterir. bilgi edinmede özneyi yoksarcasına nesneye ya da nesneyi yoksarcasına özneye ağırlık vermek olasılığı asla olmaz. yani felsefede mutlak ülkücülük ya da mutlak gerçekçilik de yoktur.
önemli olan; bilginin hangi şartlarda oluştuğunu belirlerken öznenin mi yoksa nesnenin mi daha baskın olduğunu göstermektir.
öbür türlüsü kutuplardan birini ortadan kaldıracağından bilginin varlığını da tehlikeye düşmüş olur.
bu kuram, felsefe için belirleyici bilgi alanıdır. aynı zamanda felsefe içinde çeşitli bölümler arasında tutarlılığı güvence altına alan temel ölçüttür.
mesela; bir felsefede devlet anlayışının estetik anlayışıyla uyuşması ya da daha doğrusu bir bütüne katılırcasına doğal bir biçimde yan yana gelmesi, böyle bir ölçütün sağladığı tutarlılıkla olacaktır. çünkü felsefede bilgi kuramı ayrıca açıklanmış da olsa bütüne az çok örtülü bir biçimde ve elbette sonradan ortaya çıkarılıp apaçık gösterilecek bir biçimde dağılmış da olsa, temel belirleyici öge olarak açıklığı ve tutarlılığı her zaman sağlar. bilgi kuramı bu yüzden yüzyıllar boyunca felsefenin temel kaygısını oluşturmuştur.
ama kavram olarak ancak 19. yüzyıldan sonra kullanılmaya başlanmıştır. birçok filozofun gözünde felsefenin temelini kuran bilgi kuramı bazı filozoflarca gereksiz görülmüştür. bu kuramı gereksiz görenler, onu daha çok bilgiciliğe açık, kurgusal bir üretim alanı olarak değerlendirmişlerdir.